Sunday, March 19, 2017

නවතින්න,ඔව් නවතින්න- "සුලඟ ගිනි අරන්"

සිනමාව කියන්නේ චලන චිත්‍රය කියල මුල්කාලීනව හැදින්නුවේ. එහෙම බැලුවම සිනමාවෙදි චලනය වෙන්න ඕනි රූපයද? නලු නිලියොද? එහෙම නැත්තන් බලන  ප්‍රෙක්ෂක අපිද? කියල අලුතින් හිතන්න පෙලභෙන සිනමා නිර්මානයක් තමයි විමුක්ති ජයසුන්දරගේ "සුලඟ ගිනි අරන්"(Dark in the white light) කියන්නේ.

මරනය කියන්නේ මොකද්ද කියන කුතුහලයක් එක්ක වැඩුනු වෛද්‍ය සිසුවෙකු සියල්ල අතහැර වනගත පැවිදි දිවියට  ඇතුලත්වීමත්,එය එසේ සිදු නොවුනානම් සිදුවියහැකියයි සිතියහැකි ලෙස  ප්‍රක්ෂේපනය කල සිදුවීම් පෙලකුත් මේ චිත්‍රපටියට පාදක වෙනව.

වනගත පැවිදි දිවිය තුලින් අදාල චරිතය කරන්නේ එක්තරා විදිහකට නැවතීමකට,  එලභි සිහියෙන් යුතුව ජීවිතය දිහා බලාඉන්න එක. එහෙත් නොනැවතුන හැල්මේ දුවන මිනිසුන් ඊට ප්‍රතිපක්ෂ සිදුවීම් පෙල තුල නිරූපනය වෙනව. එකිනෙකා ගොදුරු කරගනිමින් නිරන්තර අරගලයක යෙදෙන චරිත අවසානයේ ජීවිතය අවුල් වියවුල් කරගන්නව. මේ විශම චක්‍රය ගැන සවිඥානික චරිත වන දොස්තරත්, වකුගඩු ජාවාරම්කරුත් එම ජවාරමට හවුල් වන ගැහැනියත් එය එසේ නොවී  හුදෙක් ජීවන අරගලය නිසා එහි පැටලුනු දොස්තරගේ රියදුරුත් මානසික ආභාධයකින් පෙලෙන තරුනියත් අවසානයේ එකම ඉරනමකට ගොදුරුවෙනව. මාස තුනකින් ගෙදර නොගිය රියදුරුගේ දුක කියන්න ඔහුට හැකිවෙනෙනේ සිය හාම්පුතා සිහිසුන්ව වැතිරිලා ඉන්න වෙලාවක, කුඩා ප්‍රතිකර්මයකින් යලි යතා තත්වයට එලභියහැකි යයි අනුමාන කල හැකි මානසික ආභාධිත යුවතිය පිලිබද විමසීමට කිසිවෙකුත් නෑ,ඇයගේ වකුගඩුව විනා ඇය ගේ ජීවිතය වටිනාකමක් දකින කිසි කෙනෙක් නෑ.

මේ සිදුවීම් පෙල සිනමාත්මකව ඉදිරිපත් කිරීමේදී සුවිශේශිත සිනමා නිර්මානයක් විදිහට ගොඩනගමින් අමුතු  ආඛ්‍යානයකට සිනමාකරු එලභෙනවා. අතිශය නිහඩ නැවතුනු,නිකන් ඔහේ බලා ඉන්නවා වගේ පේන තැනක නිශ්චලව කැමරාව දරාගෙන සිටිමට අධ්‍යක්ෂකවරයා තීරනය කරනවා. මේ නිශ්චල නැවතුම් ලක්ෂය චිත්‍රපටිය තුලට පිවිසිමට තියෙන එකම ද්වාරය හිඩැස කියල මට හිතෙනව.

නූතනව කුඩා සිදුවීමක් උවත් උඩින්,බිමින්,වතුරෙන් යතුරු හිලෙන් ගිහිල්ල රූපගත කිරීම විලාසිතාවක්. එහෙව් කාලෙක සුප්‍රසිද්ධ කාන් උලෙලෙදි  රන් සම්මානය දිනපුඅවශ්‍ය ශිල්පීය දැනුම ඔනිවටත් වැඩිය තිබිය හැකි යැයි සිතෙන  අධ්‍යක්ෂකවරයෙක්  මෙහෙම නැවතීම විශ්මය ගෙන දෙන්නක්. ඒමතුද නොව එය නිර්මානයේ ප්‍රධාන පිවිසුම් දොරද වෙන එක නැවුම් අකෘතියක්. 

අනික නිර්මානකරුවා නැවතුම් ලක්ෂය හොයාගන්නේ ඉතාමත් ශූර විදිහකට, එය චිත්‍රශිල්පියෙකුගේ කලාත්මක දැක්මෙන් පරිපුර්නවද, රහස්පරීක්ශකයෙකුගේ උකුසු ඇස බදුව සියලු දේ විනිවිදව දකිමින්ද, වාස්තු විධ්‍යඥයෙක් බදුව අදාල අවකාශය පුර්නව ග්‍රහනය කරගනිමින්දමුනිවරයෙකුගේ බදු නුවුනු උපේක්ෂාවෙන් යුතු බැල්මෙන්ද පිහිටුවනව.එය නිශ්චල නිහඩ යුගයේ සිනමාවෙන් වෙන් වන්නේ ඒ දැක්මත් එක්ක කියල මට හිතෙනව. චලනය වන හිරු එලිය වලාකුලු,සෙවනැලි මේ රූපමත දහසක් සිතුවිලි පින්තාරු කරනව . සවිස්තරයන් වලට නොයවන රූප තුල කිමිදෙමින් පරිකල්පනයෙන් ප්‍රෙක්ෂක මනස අවදි කරන්නට නිදහස ලැබීමද මම දකින විශේෂත්වයක්.

චිත්‍රපටිය අවසාන දසුනෙදි  සියලු සිදුවීම් සමාජයේ පවතින මිත්‍යා විශ්වාශද කැටිව හුදු කතාන්දරයක් වෙන හැටි නිරූපනය වෙනව, කතාන්දයක් විදීමට රුචි ප්‍රෙක්ෂක මනස නිවැරදිව හදුනාගන්නා නිර්මානකරු කතාන්දයකින් අත්මිදී සිදුවීම් වල කිමිදීමටඒ මොහොත තුල විදීම, කාතාන්දරයක් තුල සත්‍ය ඝනීභවනය වනු මිසක එහි සැබෑ ජීවය  නොරදන බවද  සියුම්ව ඉගි කරනව.

සියලු දේවලට පලමුව නවතින්න,ඔව් නවතින්න, එය දහස්වර වර නැගෙනව,  හුදු වචනාර්ථ වලට සිමා නොවූ නැවතීමක් ඒක,නැවතීමකින් තවත් නැවතීමක්,එකෙන් තවත් එකක් ආදීවශයෙන් නැවතීම් දාමයක් පොත්තෙන් පොත්ත ගැලවෙනව වගේ නිදහස් වීමක් නවතින්න නවතින්න නැවතීමම තමා නිවන , නිශ්චලව නිහඩව නැවතිම නවතිනව කියන්නෙත් ගමනක්, ඒ ගමන කියන්නෙත් නැවතිමක්.  මෙවැනි සිතුවිලි ලොකයට අවදිවීමකට මේ රූපාවලිය දිශානත කිරීමකට නිර්මානකරු අවසානයේ සමත් වෙනව එක තමයි මගේ සිනමාත්මක උත්කෘෂ්ට අතිවිදීම .

නවතින්න නවතින්න කිව්වම අපිට මතක් වෙන්නේ මීට අවුරුදු දහස් ගනනකට කලින් මිහිදු හිමියන් තිස්ස.තිස්ස නවතින්න නවතින්න කියන එක.එක දැන් හුදු කතාන්දරයක් විතරයි.ඊට අවුරුදු දහස් ගානකට පස්සේ සිනමාකරුවෙක් කැමරාවක් තියාගෙන අපිට නවතින්න කියනවා,එහෙම බැලුවමමේ එලභිලා තියෙන්නේ එදා උදාවූ ස්වර්නමය අවස්ථාවේ නුතන පුනරාගමනයද?

Friday, March 10, 2017

වීරයන් අහිමි සමාජයක සතුරන්ද මරා දමන " බොරදිය පොකුණ"






























විමුක්තියක් පේනතෙක් මානෙක නැති අද වගේ සමාජයක මිනිස්සු තමන් විදින දුක පීඩනය කොහේ හරි ඉන්න සතුරෙකුට මාට්ටු කරලා ඌට පලිගහල හිත හදාගන්න එක ජීවන විලාසිතාව වෙලා, එහෙව් මිනිසුන්ගේ අඪ්‍යාත්මය බොරදිය පොකුන වගේ නිර්මානයක් ඉදිරියේ මේ තරම් සසල වෙන්නේ ඇයි, මේ තරම් බොර වෙන්නේ ඇයි?

ඉතා පැහැදිලිව මේ නිර්මානය ඔස්සේ මිනිසාගේ පරම ගැලවුම්කාර සතුරව තමන් වගේම මිනිහෙක් කරල තමන්ගෙම එකෙක් කරලාඅභිමුක කරලා කට උත්තර නැති කරන හින්ද ඉතින් ඊට පස්සේ අපි කාටද පලි ගහන්නේ?වෛර කරන්නේ? කොහොමද හිත හදා ගන්නේ?
චිත්‍රපටියේ පලමු අර්ධය ගෝතමී හෙවත් ආරියලතගේ හොද නොහොද මුසුවූ ජීවිතය මතින් සතුරෙක් බිහිකරදෙන නිර්මානකරුවාඅ දෙවෙනි අර්ධය තුල යම්තාක් දුරට සතුරාගේ පැත්ත ගන්නවා, පලමුව ගෝතමි නොයෙක දුක්කදොනස්සයන්ට ලක් කරවන නිර්මානකරු දෙවන අර්ධයේදී ඩෙස්මන් නම් පිරිමියෙකුගේ සෙවනේ විඩානිවන්නට සලසමින් විපුල ඇතුලු පාත්‍රවර්ගයෝ මහත් වූ ජීවිත ව්‍යසනයකට ඇද දමයි.(අද අහිමිවන දේ යලි- හෙට දෙපා මුල රැදෙයි, මහරජ ගැමුනු චිත්‍රපටියේ ගීතයක් ) විපුලගේ ජනේලය ලග බැගෑපත්වන ගෝතමීට දෙවෙනි අර්ධයේදී තමගේ නිවසේම දොර ලග විපුල රස්තියදුකරන තරමට අධ්‍යක්ශකවරයා (අ )කාරුනික වන නමුදු එය ඇසට ඇස ලෙයට ලෙය දක්වා පලිගැනීමකට ලඝු නොකරන්නට වගබලා ගනී. එනඉයින් මෙය හුදු පුද්ගල සටනකකට වඩා පුලුල් තැනකට ඔසවා තබන්නට දරන අරමුන අනගිභවනීයයි, ඉතින් මේ ජීවිත අර්බුදයට වගකිය යුත්ත්තෝ කවුරුන්ද, කිමෙක් නම් මේ දිවි විත විශ විතක් කලහුද? සමස්තය අප තුල නගන පැනය එයයි. 

සමාජ අධිපති මතවාදයට අනුව දෙකයි පනහේ ගාර්මන්ට් කෙල්ලො තුන්දෙනෙක් ලව්වා මේ වැඩේ කරන්න අධ්‍යක්ශකවරයා ගොතන වියමන අති සරල ඔලුවෙ කැක්කුම හැදෙන රූපවලි වලින් තොර වීම විශිශ්ට ප්‍රයත්නයක්.අරියලතාගේ කරාඹු දෙක, පිටිපස්සෙන් පටි ගැටගහන ගවුම් විලාසිතා, හමුදා සෙබලෙකු වන විපුල කලිසම අදින විදිහ, කමිසේ අත නවන විදිහ, ඇතුලු සියුම් අතිවිශේශ සවිස්තරයන් ඔස්සේ සරල රූපරමු පුරවාලමින් ගෙතෙන රූපාවලිය හදවතේ ගැබුරුම තැනට ආමන්ත්‍රනය කර චරිත ඉපදෙනව,ගෝතමී මනමාලියක් ලෙස කොන්ඩෙ ලෙන්සුවකින් ගැටගහගෙන කට්ලට් බැදීම වැනි සියුම් හැසිරීම් තුලින් වචනවලින් කිවනොහැකි චරිත ලක්ශන මතුකරමින් චරිත ජීවමාන කරනව, එවන් විශිශ්ට නිරීක්ශනයන් නිර්ව්‍යජ කලකරුවෙකුගේ හැඩය උද්දීපනය කරනව, 
එපනකද නොව සියුම් අවස්තා සම්බන්දය මනා ස්න්යමයකින් ගොඩනගීන මෙහි ඇති අනෙක් සුවිශේසත්වයක්, උදාහනයක් ලෙස ගෝතමීගේ පිඩිත ජීවිතයේ උච්චතම අවස්ථාව වන විපුල යලි මන්ගලා සොය එන දින බොඩිමේ සිදුවීම් පෙල අමතක නොවන සුලු සිනමාත්මක අවස්ථාවකි.
චිත්‍රපටිය තුල සන්කෙත බාවිතය පිලිබද යමක් කියන්නට තරම් සිනමාත්මක දැනුමක් නොතිබුනත් යම් යම් අවස්ථා වල පසුතලයෙහි ඓන්දිරියව බැදී එන සන්කේතාත්මක ප්‍රකාශනය කුළුගැන්වීමට උත්සුක උවානම් විපුල ඵලනෙලගැනීමට ඉඩ තිබිනි., උදාහරනයක් ලෙස ගෝතමී සහ විපුල කලපුවක් අද්දර වැනි තැනක මුන ගැසීමට සැලස්වීම එවන් රූපමය සත්කාරයකි, 
පසෙකින් කුනු ඇලක් කලපුව මතුවේ උරුම නියත මරනය සොයා පැමිනෙයි, ඒ හා සමාන්තරව ගමන් ගන්නා පටු පාරටද අවසානය උරුම උවත් යලි ඒ මග ඔස්සේ ආපසු ගොස් අලුත් මාවතක් සොයා ගත හැක, එහෙත් ඇලකට ආපසු ගමන් හිමි නැත , අනෙක් පස පුරා නිහඩ ගැඹුරු කලපුදිය සෙලවෙයි, එහෙත් ඒ කරා ලගාවිය නොහැක්කේ කටුකබ්ම්බි වලින් ඒ ගමන වලකන බැවිනි, ලොවට හොරා ජීවිතේ පිලිකන්නක සිදුවූ එක්තරා කතාවක අවේගශීලී අවසාන ජවනිකාවට මෙතරම් සුදුසු පසුතලයක් වෙන කොහිවෙද?

චිත්‍රපටිය ආරභයේදී පාසල් නාට්‍යක අවශේශ චරිතයක් හිමි වී දුක් වන ආරියලතාට පාසල් ගුරුවරිය පවසන්නේ සිදුහතුන්ට කිරි මව් වූ මහා ප්‍රජාපතී ගෝතමී යනු උතුම් කාන්තා චරිතයක් බවයි එහෙත් ඒ චරිතය මොහොතකට කලින් ගරු සබාව මැද පිරිනොනැමුනේ ඇයිද? යන්න ගුරුවරියගෙන් ඇසීමට අරියලතා කුඩා වැඩිය. එහෙත් අධ්‍යක්ශකවරයෙක් ලෙස සත්‍යජිත් කැත - කළු පීඩිත අවවරප්‍රසදිත චරිතයක් බන්දෙසියේඅ තබා මහසබා මැද පිලිගන්වන්නට තරම් නිර්බීත වෙයි, එනයින්ද නොනැනවති ඒ චරිතය හුදු අනුකම්පාව ජනනය කරන අනේ අපොයි කියන චරිතයක් නොකොට විවරනය කරයි, ඒ අර්ථයෙන්ද සත්‍යජිත් සිනමාව තුල මහත් මෙහෙවරක නියැලෙයි

සමස්තය තුල ගොඩනගන ජීවිත අර්බුදයට එනම් මේ ජීවිතය නම් බොරදිය පොකුණ පාදාගන්නට විසදුම් දෙකක් ඇතිබව මේ චිත්‍රපටිය සන් කරයි, එකක් නම් සැබෑ ආර්තික සමාජීය සන්ස්කෘතික වෙනසකි, අනෙක නම් බුදු දහම ආශ්‍රිත යම් විමුක්ති මර්ගයක්ද ඇති බවයි, එහෙත් සත්‍යජිත් කෘතහස්ත කලාකරුවෙකු ලෙස ඉන් එකදු මාර්ගයක් වෙත හෝ කොල එලි නොදල්වයි, එයද අපි අපිට් තම තම නැන ලෙස සොයා පාදා ගන්නට ඉඩ දෙයි.

මම මේ චිත්‍රපටිය සත් වසක් පමා වීම ගැන විටෙක සතුටු වෙමි, විටෙක දුක් වෙමි, මේ චිත්‍රපටිය කලට වෙලාවට ප්‍රදර්ශනය කලා නම් මේ තරම් සසලවීමක් සිදූවන්නට ඉඩ තිබිනි ඒ මේ තරම් සතුරන් එදා නොසිටිය බැවිනි, එහෙත් එය සිදූවානම් සත්‍යජිත් තවත් චිත්‍රපටි අඩුගානෙ තුනක්වත් නිර්මානය කරනු ඇතැයි සිතා දුක් වෙමි. එහෙත් සත්‍යජිත් පලමු චිත්‍රරපටියෙන්ම චිත්‍රපටි දහයක අඩුව පුරවා ඇති නිසා දුක් වීමටද හෙතුවක් නැත

Monday, March 6, 2017

කුඩා දිවයින



මේ කුඩා දිවයින
කෙතරම් කුඩාද යත්
කෙනෙක් පහසුවෙන් යලිත් මුනගැහෙනු ඇති මෙන්ම
කෙනෙක් පහසුවෙන් යලිත් මුන නොගැසෙන තරමට
ඉතාමත්  කුඩා ඉඩකින් නිර්මිතය

Saturday, March 4, 2017

සොවකින් මෙනි ඇය



අතීතය නම් මතක සිතියමෙහි
වඩා තෙතමනැති මිටියාවත් 
වහා ඇවිලෙනසුලු ගිරි දුර්ග
පහසුවෙන් ලගාවියහැකිමෙන්
සලකුනුකර
ඈ රැස්කරා සිහිවටන 
ළොකු මල්ලක 

පසල් නිල ඇදුම් රිබන් පට
අත් කකුල් අඩු බෝනිකි කදක් 
පෙම් පත්ද මල් මල් ලේන්සුද
විසිතුරු කොටහලු මොගුල් ගවුමද
මේ කුඩා හරස්කඩකි එම මල්ලෙහි

කිසිදාක යලි තිබුනු විදිහට නොඋපදින
ඉතා කුඩා දෙවල්ය ඒ 
මරුනු මතකෙට පාර විතරක් පෙන්වන

එහෙත් කුඩා සොවකින් මෙනි ඇය
නිකමටවත් හැරී නොබැලුව එක ගැන ඔහු කිසිදින

වඩා වටිනා මතක රැස් කරන හැටි
එවන් මතකෙට යලි ගොඩවෙන්න 
නොමැරුනු දෙයක් ඕනි නැති හැටි
සොයා පාදා ගැනුමට
ඇගේම මතක මල්ල 
හොදම කමටහන බව
ඇය තාම දන්නෙත් නැතුව ඇති